Klimaatopwarming? Verlies van biodiversiteit? Watertekorten? Natuurtekorten? Gezondheidsschade? Nooit van gehoord, als je de plannen bekijkt van de provincie en de gemeentes Alphen a/d Rijn (incl Hazerswoude en Boskoop), Bodegraven-Reeuwijk en Waddinxveen.

Plan Greenport Boskoop

In 2011 waren er geen Klimaatakkoord en Klimaatwet, een natuurcrisis, een Schone Lucht Akkoord en een woningtekort. Ook was nog weinig bekend over de natuur- en klimaatschade door alle energie-intensieve bedrijvigheid en biomassastook.

Dus kwam er weer een plan voor nog meer wegen en kassen, naast alle extra glastuinbouw in de gemeenten Zuidplas en Waddinxveen. Terwijl het energieverbruik in Nederland juist fors omlaag moet om de maximaal 1½ graad temperatuurstijging te kunnen halen?

Inmiddels is er een update van dit plan, dat doet alsof de wereld onveranderd is gebleven sinds 2011. Het enorme energieverbruik moet opgewekt worden met zonnepanelen op water, windmolens van maximaal 45 meter hoog, fossiele restwarmte en de inmiddels beruchte biomassahoutovens. Allemaal hoofdzakelijk betaald door de inwoners en andere kleinverbruikers.

Vanzelfsprekend zijn er extra wegen nodig met alle bijbehorende lawaai en vervuiling. Zoals de Verlengde Bentwoudlaan van Boskoop naar de Nieuwe Vredenburghlaan bij Waddinxveen, slechts 200 meter langs de wijken Zuidplas en Triangel.

Waarom gaat de overheid in 2020 weer een plan lanceren voor de zwaar gesubsidieerde, energie-intensieve, vooral exportgerichte en grootverdienende glastuinders over de ruggen van de inwoners?

Kleinverbruikers financieren grootverbruikers

Volgens het CBS verdient een gemiddelde glastuinder met  een energiecentrale van 10 MW en mede dankzij enorme subsidies ruim 2 ton per jaar. Die centrale kan jaarlijks circa 8 miljoen m3 gas verstoken en dat komt overeen met het gasverbruik van een derde van alle woningen in Waddinxveen.

Grootverbruikers kunnen in 2020 gas inkopen voor 3 tot 5 ct per kuub, dat is 25 tot 15 maal goedkoper dan kleinverbruikers. Grootverbruikers krijgen zo jaarlijks gemiddeld € 5,5 mln prijskorting van de overheid. De drie bmc’s in Waddinxveen rekenen op gemiddeld € 4,5 mln subsidie per jaar. Zonder al die enorme subsidies verdwijnt het verdienmodel van de glastuinbouw en biomassacentrales.

Gemeente Waddinxveen ondermijnt klimaatdoelen

Nieuwe kassen zijn echter grootschaliger opgezet dan de oudere, waarmee de korting kan oplopen tot meer dan € 10 mln per jaar. Zoals de kassen van Royal Peppers in Waddinxveen, die wil uitbreiden en houtgestookte energie heeft besteld bij zowel de Beijerinck- als de naastgelegen Waylandcentrale met een opgeteld vermogen van 30 MW. Dat komt overeen met het energievermogen van alle Waddinxveense woningen!

Is het gemeentelijk beleid om de energiekraan wijd open te zetten voor grootverbruikers in Glasparel, waarmee de klimaatdoelen worden ondermijnd? Waarom zouden inwoners met dat falende gemeentelijke klimaatbeleid nog energie en CO2 gaan besparen?

Kleinverbruikers betalen via de (energie)belastingen voor de enorme geldstroom naar  grootverbruikers, tevens grootverdieners, en krijgen daar helemaal niets voor terug. Behalve landschapsvervuiling en alle natuur-, gezondheids- en klimaatschade.

Overheden dragen vele dubbele petten

Naast het maken van plannen in nauwe samenwerking met private partijen zijn overheden tevens vergunningverstrekker, toezichthouder, belastinggeldverstrekker, maar ook natuur- en klimaatbeschermer. Ze geven echter massaal belastingkortingen en subsidies aan schadelijke grootverbruikers. Verder helpen ze sinds 2012 actief bij het ontduiken van de CO2-afdrachten van de glastuinbouw aan de EU en kijken ze de andere kant op bij slavenarbeid met migranten. 

Natuurlijk is er geen m.e.r. nodig voor de Greenport, want er gebeurt niets met stikstof, biodiversiteit, waterverbruik, pesticiden of transport? Een natuur- en klimaatparagraaf ontbreekt volledig. Is dat omdat de overheid door wil gaan met het ontduiken van de eigen natuur- en klimaatdoelstellingen?

Slechtste jongetje van de klas?

Want Nederland staat in de EU bovenaan in de lijstjes van hoogste energieverbruik per hoofd van de bevolking, de hoogste stikstofuitstoot, meeste vee per oppervlakte, laagste natuurdoelstellingen, meeste luchtvervuiling en een sterke afname van de biodiversiteit. Andere pijnpunten zijn industrie- en landbouwvergif in water en bodem, droogtegebieden, bodemdalingen en verzilting door oplopende (grond)watertekorten.

Waarom is de noodzakelijke voortgang op al die urgente gebieden veel beperkter dan m.b.t. de geldverslindende uitbreiding van de verdienmodellen van grootverbruikers? Zoals de (petro)chemie, de metaal, de lucht- en scheepvaart, datacenters en de glastuinbouw.

Het overheidsbeleid rond grootverbruikers ondermijnt de vele maatschappelijke doelstellingen van diezelfde overheid én het draagvlak van inwoners. Gemeenten willen inmiddels ook meer grip op biomassacentrales door o.a. een  vergunningsplicht.  De voornamelijk door inwoners betaalde biomassarekening bedraagt inmiddels 14 miljard, inclusief de bijstook in kolencentrales.
 
Maximaal 1½ graad: niet meer, maar minder energieslurpende kassen

De overheid loopt fors achter op de eigen klimaatdoelen voor 2020, 2030 en 2050, ondanks corona en alle rekentrucs in het klimaatbeleid.

De glastuinbouw is veruit de grootste energieverbruiker en CO2-producent in deze regio. Niet meer, maar minder glastuinbouw is een van de weinige zekere manieren om de CO2-uitstoot minimaal te halveren in 2030. Dat geldt in deze regio voor Zuidplas, Boskoop/Hazerwoude en Waddinxveen.

De voor kassen gereserveerde ruimte in deze regio kan naar de uitbreiding van de noodzakelijke natuurgebieden voor meer natuurlijke CO2-opslag en biodiversiteit, zonder extra wegen. Met dit echte ‘groenpark’ kan Zuid-Holland eindelijk aan de slag als de provincie met het grootste natuurtekort in Nederland.

De vrijvallende subsidies en belastingkortingen voor grootverbruikers dienen deels als compensatie van alle klimaataanpassingen voor de kleinverbruikers. Denk daarbij aan o.a. isololatie, zonnepanelen, warmtepompen en een bijbehorende ongewijzigde salderingsregeling als financiële stimulans.

Het beleidsmatige roer met alle bijbehorende gesubsidieerde verdienmodellen voor fossiele grootverbruikers moet snel om, want de tijd dringt voor de anderhalvegraadsamenleving.