Er is steeds meer aandacht voor de schadelijke gevolgen van fijnstof. NOx is minder bekend, maar niet minder schadelijk. Beide worden uitgestoten bij verbranding door o.a. houtgestookte biomassacentrales.

Wat is NOx?

NO2 of stikstofdioxide is een gas dat ontstaat bij allerlei verbrandingsprocessen. Bij hoge temperaturen ontstaan er chemische reacties tussen stikstof (N2) en zuurstof (O2) uit de lucht. Hierbij ontstaat eerst stikstofmonoxide (NO) en door verdere reactie met zuurstof ook stikstofdioxide (NO2). Deze twee gassen zijn de meest voorkomende stikstofoxiden en worden samen NOx genoemd.

Wie produceeert NOx?

Scheepvaart, luchtvaart, industrie en verkeer, dieselauto's en vrachtwagens in het bijzonder. En houtverbranding.

Impact op gezondheid?

Inademen van NO2 kan irritaties van de luchtwegen veroorzaken. Langdurige blootstelling aan hoge concentraties van NO2 kan bijdragen tot de ontwikkeling van astma en infecties van de luchtwegen (piepende ademhaling, kortademigheid en hoesten).

NO2 wordt gelinkt aan longschade, hart- en vaatziekten en dus ook vroegtijdige sterfte. Zowel korte episodes van hoge concentraties als langdurige blootstelling aan lage concentraties zijn schadelijk voor de gezondheid. Via zijn rol in de vorming van ozon en fijnstof kan NO2 ook indirect schade berokkenen.

Het Europees Milieuagentschap noemt NO2 als één van de drie polluenten met de grootste negatieve invloed op de volksgezondheid. De andere zijn fijnstof en ozon, waarvan in beide gevallen de concentratie ook wordt beïnvloed door NO2.

Impact op de natuur

Groeivertraging van planten, zure regen, vermesting, vermindering van de biodiversiteit en watervervuiling.

Samenhang NOx en fijnstof

Circa 30-40% van alle fijnstof is afkomstig van NOx. Gassen in de lucht reageren met elkaar en daarbij ontstaat extra fijnstof als gevolg van de reactie tussen NOx en ammoniak.  Ammoniak is vooral afkomstig uit de landbouw en veeteelt, waaronder kippen.

Fijnstof heeft, naast de al genoemde gezondheidseffecten ook impact op kinderhersenen, zelfs in de baarmoeder. In dit onderzoek wordt het gekoppeld aan verslavend gedrag, ADHD en cognitief functioneren bij kinderen. Overigens zijn roetdeeltjes ook al gevonden in de placenta.

Situatie in Waddinxveen

Het plaatsen van biomassacentrales dichtbij een kippenfarm zorgt voor veel fijnstof. Niet alleen 'primair' als direct afvalproduct van zowel de biomassacentrales als de kippenfarm, maar ook 'secundair' fijnstof als reactiemengsel in de lucht.

De 3 biomassacentrales produceren 3.000 kilo fijnstof en 84.000 kilo NOx per jaar. De kippenfarm produceert evenveel fijnstof als 2 biomassacentrales plus het schadelijke ammoniak. Daar komt via de reactie tussen NOx en ammoniak nog een hoeveelheid secundair fijnstof bovenop (gemiddeld circa 50%). Plus de schadelijke effecten van alle extra vrachtwagens die, mede vanwege de centrales en Glasparel, gaan rijden over o.a. de Nieuwe Vredenburghlaan naast de woonwijken.

Al deze gezondheidsrisico's voor inwoners van Waddinxveen e.o. zijn door de verantwoordelijke overheden geïntroduceerd in de periode van het afgekeurde stikstofbeleid.