Wagro heeft herhaaldelijk gewezen op Ede als voorbeeld voor Waddinxveen. Daarom een korte blik aldaar op de plussen en minnen van biomassa. En wat biomassa betekent voor de huidige én toekomstige inwoners van Waddinxveen.

De argumenten voor en tegen biomassa

Het belangrijkste argument tegen het opwekken van energie of van warmte met biomassa is het volgende: biomassa en een reeks fossiele brandstoffen hebben gemeen dat ze uit planten of dieren afkomstig zijn en koolstofhoudend zijn. Ze stoten dus CO2 uit bij verbranden. Niet allemaal evenveel, want tijdens de vorming van fossiele stoffen is al een deel van de koolstof als CO2 ontsnapt. Daarom stoot aardgas globaal drie maal zo weinig uit als verse biomassa.

Dat geldt dus voor alle vormen van biomassa: hout, koolzaadolie, algen, riet, zaagsel, biogas et cetera. De uitstoot wordt ook nog eens erger als er allerlei energie vergende bewerkingen nodig zijn, zoals hakselmachines, droogmakers, transport, vloeibare brandstof uit houtsnippers. De CO2-moleculen, die afkomstig zijn uit verschillende brandstoffen, zijn volkomen identiek.

Bio-energiecentrale De Vallei in Ede. ©Herman Stöver Fotografie  

Door voorstanders van biomassa als energiebron wordt beweerd dat de met biomassa uitgestoten CO2 weer door bomen of andere gewassen wordt opgenomen in een circulair systeem. Maar er zitten al ruim voldoende moleculen in de atmosfeer om die groei te bewerkstelligen. Het is dus niet nodig om biomassa te verbranden voor nieuwe groei van planten en bomen. Integendeel, juist door de al in de lucht aanwezige CO2 te benutten voor (extra) plantengroei wordt het klimaatprobleem tenminste niet verergerd. Dus is het zaak om de CO2 zo lang mogelijk in de biomassa te laten zitten.

Dat kan met een duurzame toepassing ervan (producten van hout en van vezels uit hout en van andere plantenresten). Energie kan dan vooralsnog beter uit aardgas (blijven) komen. Ook aardgas levert geen groene stroom of duurzame warmte, maar er ontstaat een veel geringere CO2-uitstoot.

Klimaatdoelen raken verder uit zicht met biomassa

De afvalproducten die Ede voor het warmtenet gebruikt (prunushout, maaisel, resthout) behoren tot bovengenoemde biomassastoffen en stoten derhalve ook meer CO2 uit per opgewekte eenheid warmte dan aardgas. Bovendien kan een deel van het restmateriaal beter in het bos achterblijven voor behoud van bodemvruchtbaarheid. Restmaterialen uit de landbouw en uit natuurterreinen kunnen in de circulaire economie ook voor duurzame toepassingen worden ingezet.

De gemeente Ede blijft ongetwijfeld met een behoorlijke hoeveelheid plantenafval zitten. Het verbranden daarvan betekent dat je van dat probleem af bent. Maar het veroorzaakt onnodige extra uitstoot en het is dus niet duurzaam. Het werkt ook averechts bij het streven om klimaatneutraal te worden.

Waddinxveen kan zonder biomassastook

Biomassa stoot dus driemaal meer CO2 uit dan aardgas. Dat is zelfs meer CO2-uitstoot dan met kolen, waarvoor het draagvlak snel afneemt. En anders dan aardgas produceert biomassa extra luchtvervuiling en lawaai, mede door de verbranding en de tienduizenden vrachtwagenritten.

Volgens het EU Hof van Justitie wordt in Nederland onvoldoende invulling gegeven aan de voor mens en natuur schadelijk stikstofuitstoot (NOx). Biomassa en vrachtwagens produceren NOx, aardgas niet.

Biomassa kost de belastingbetaler alleen al in Waddinxveen honderden miljoenen aan subsidie. Die subsidie kan beter worden ingezet om naast gebouwen ook de afnemers van biomassastook uit de energie-intensieve glastuinbouw emissieloos te maken. Zonder daarbij terug te hoeven vallen op de verbrandingseconomie uit de vorige eeuw. De emissieloze glastuinbouw is nu al binnen handbereik, mede dankzij jarenlange innovatie. Zie daarvoor de laatste alinea van dit artikel. 

Vanwege het gesubsidieerde verdienmodel kent biomassastook op de korte termijn een paar financiële winnaars. Verliezers zijn in de meerderheid, want naast klimaatschade tast biomassastook de leef- en woonomgeving aan. Dat geldt voor de huidige én de toekomstige inwoners, ook nadat alle subsidie allang is verbrand. 

Stijgende zeespiegel

Ede ligt thans nog boven zeeniveau. Maar Waddinxveen ligt nu al in de diepst gelegen polder van Nederland. Hoe gaan uw (toekomstige) kleinkinderen in de Zuidplaspolder terugkijken op uw bijdrage aan klimaatveranderingen en de verbrandingseconomie?

Bronvermelding: er is mede gebruik gemaakt van een publicatie in De Gelderlander uit februari 2019