Volgens de notitie van de provinciale Omgevingsdienst Midden-Holland (ODMH) vallen de gemeentelijke luchtmetingen gemiddeld binnen de soepele en achterhaalde EU-normen. Maar inwoners ademen geen gemiddelden in. Alle uitschieters tellen mee, waaronder de Wagrobrand uit augustus 2019.
Die enorme brand, die tot in Nieuwkoop is vastgesteld, zou volgens ODMH echter niet zijn vastgelegd in de metingen. Over deze opvallende omissie hebben de inwoners al eerder vragen gesteld, zonder bevredigende antwoorden. Onderstaande afbeelding toont aan dat er wél een meting is geweest over de Wagrobrand. Wat zegt dat over de betrouwbaarheid van de notitie en de gerapporteerde meetresultaten?
WHO-normen zijn leidend
ODMH concludeert dat de eigen berekeningen en die van bureau Tauw in 2019 te optimistisch waren over fijnstof. Volgens Tauw kwam alleen fijnstof PM2,5 in heel Waddinxveen boven de strengere normen uit van de World Health Organization (WHO).
Begin 2020 heeft Waddinxveen het Schone Lucht Akkoord (SLA) met die WHO-normen ondertekend. De metingen tonen een bijna structurele overschrijding van de SLA-fijnstofnormen voor PM2,5 én PM10.
Voor stikstofdioxide is de meetperiode te kort voor conclusies. Roet-, ultrafijnstof- (o.a. veroorzaakt door de intensieve luchtvaart boven Waddinxveen) en ozonmetingen (smog) ontbreken volledig.
De volgens de WHO maximaal drie toegestane overschrijdingen van 50 μg/m3 per 24 uur gedurende 12 maanden zijn voor PM10 met o.a. de Wagrobrand en de dagen met vuurwerkoverlast in 2019 en 2020 ruimschoots overschreden.
En tijdens de afgelopen jaarwisseling was de lucht in Waddinxveen, ondanks het vuurwerkverbod, bijna driemaal zo vies als het landelijke gemiddelde. De driedagengrens voor heel 2021 was al op 3 januari 2021 bereikt voor PM2,5 en PM10.
Is de Sniep-bmc legaal vergund?
Volgens ODMH komen hogere concentraties voor bij de Sniep-bmc, maar ODMH toont geen meetresultaten ter onderbouwing. De gemeente is zowel de eigenaar, vergunningverstrekker en subsidieontvanger (€ 621.816). De verantwoordelijke wethouder heeft de eerder ‘mislukte’ en overige meetresultaten echter grotendeels achtergehouden. In hoeverre heeft dat te maken met de verstrekte vergunning? Wanneer volgt hierover eindelijk volledige openheid inclusief de overschrijdingen van de SLA?
Fijnstofdeken
ODMH suggereert dat veel verontreiniging uit het buitenland komt (import). De export van stikstofdioxide, dat in de lucht deels wordt omgezet in fijnstof, bedraagt echter driemaal de import. Nederland en Vlaanderen zijn al jaren grote luchtvervuilers, ondanks overwegend wind van zee.
Volgens het RIVM ligt er een fijnstofdeken over Nederland door o.a. de industrie, transport, houtstook en landbouw. De locaties van vervuilingsbronnen in Waddinxveen komen aardig overeen met de verdeling van de dominante windrichtingen: de vele (snel)wegen, de containervaart, 11 industrieterreinen, kassen, bmc’s en Wagro. Zo voedt het industriële Waddinxveen de landelijke fijnstofdeken. De gemeentelijke metingen laten de grote vervuilers echter buiten beschouwing vanwege politieke motieven en in strijd met EU-regels.
Ingrijpen
De WHO beschouwt luchtvervuiling als medeveroorzaker van astma, kanker, hart- en hersenaandoeningen, allergieën en vroegtijdige sterfte. De gezondheidsimpact is vergelijkbaar met overgewicht.
Waddinxveen overschrijdt bijna structureel alle SLA-fijnstofnormen inclusief de driedagengrens, zelfs in een periode met lockdowns die de vervuiling tot 25% dempen. En ondanks een positief gestelde overheidsnotitie met zorgelijke tekortkomingen.
Er is geen enkele vervuilingsruimte meer beschikbaar voor o.a. extra wegen of biomassacentrales. Het is de hoogste tijd dat politici hun verantwoordelijkheid gaan nemen in het fijnstofdossier.
