Onderzoekers van DNV GL verwachten dat het energiegebruik na covid-19 nooit meer hetzelfde zal zijn, want ons gedrag is blijvend veranderd.

Eenmalige daling wordt deels structureel

In het 2e kwartaal van 2020 daalde de CO2-uitstoot in Nederland door corona  eenmalig met 21 procent. Maar de pandemie heeft veel gedragingen veranderd en het effect daarvan is voor een deel blijvend. Zo verwachten de onderzoekers uit Oslo dat pendelaars meer thuis zullen werken. Daardoor rijden ze minder auto (of trein) en dat scheelt CO2.

Maar omdat ze meer thuiswerken is er ook minder behoefte aan kantoorgebouwen, zodat  daarvan minder worden gebouwd. Als er minder gebouwd wordt, is er minder beton, staal en glas nodig, allemaal materialen die een enorme uitstoot van CO2 vergen. Alleen de aanmaak van beton zorgt al voor 9% van de wereldwijde CO2-uitstoot.

Ook de luchtvaart zal niet volledig herstellen. ‘Om die redenen’, zegt bestuursvoorzitter Remi Eriksen, ‘denken wij dat de vraag naar energie in elk jaar tot 2050 6 tot 8 procent lager zal liggen dan we vóór covid-19 verwachtten.’

De komende jaren zal de uitstoot wel weer licht stijgen, maar nooit meer het niveau van 2019 halen. Want kolen, olie en gas worden in de energievoorziening meer en meer vervangen door hernieuwbare bronnen. Aardgas zal de grootste bron van energie worden. Bij gebruik daarvan komt ook CO2 vrij, zij het veel minder dan bij olie of kolen, maar dat zal steeds vaker worden afgevangen en ondergronds worden opgeslagen, als het goed is voor eeuwig.

Bijdrage fossiele energie daalt naar 50%

De klap van covid-19 lijkt goed nieuws voor het klimaat en Eriksen heeft meer vorderingen te melden. Hij spreekt van ‘een enorme verschuiving in vraag en aanbod van energie, binnen één generatie’. ‘Midden deze eeuw zal nog maar de helft van de energie komen uit fossiele bronnen. In 2032 is de helft van de nieuwe auto’s die worden verkocht, elektrisch.’

Thans komt 80 procent van de energie uit fossiele brandstoffen als kolen, olie en gas. Binnen één generatie zal dat nog maar de helft zijn, terwijl de andere helft uit hernieuwbare bronnen komt. Er komt een gigantische elektrificatie aan. Het aandeel van elektriciteit in de energiemarkt zal verdubbelen.

Financiële risico’s rond fossiele bedrijven stijgen

Het gevolg is dat fossiele bedrijven met hun ‘stranded assets’ steeds minder waard worden, omdat meer kolen, olie en gas (de ‘assets’) in de grond blijven zitten (‘stranded’). Door wederom een warme winter en corona zijn de energieprijzen dit jaar verder gedaald. De investeringen in fossiele energie dalen ook. Oliebedrijven lijden grote verliezen, waaronder Shell met $15 miljard in het 2e kwartaal van 2020.

Met een serieuze CO2-heffing stijgt het financiële risico bij investeringen in fossiele bedrijven nog verder. De huidige 10 miljard aan (fiscale) fossiele subsidies zijn weggegooid geld. Investeringen en subsidies voor duurzame bedrijven worden daarentegen steeds lonender.

Klimaatdoelen nog haalbaar?

Maar om de doelen van Parijs te halen is dat allemaal niet genoeg. ‘Daarvoor zou de mondiale uitstoot van broeikasgassen elk jaar moeten dalen in het tempo van dit jaar 2020. Elk jaar tot 2050.’ De techniek daarvoor is er wel, maar niets wijst erop dat de wereld van plan is dat halsbrekende tempo waar te gaan maken.

Volgens Eriksens berekeningen zal de CO2-uitstoot in 2050 nog de helft zijn van nu. Een geweldige vermindering, ‘maar dat is wat we zouden moeten bereiken in 2030’. In dit tempo, rekent hij verder, hebben we over acht jaar zoveel CO2 uitgestoten dat de temperatuur in de wereld 1,5 graden zal stijgen. Volgens ‘Parijs’ zouden we vanaf dat moment nagenoeg niets meer moeten uitstoten. Hij verwacht dat er in 2100 zoveel CO2 in de lucht zit dat de temperatuur met 2,3 graden stijgt.

Nu nog geeft de wereld 3 procent van zijn geld uit aan energie en in 2050 zal dat 1,6 procent zijn. Dat komt vooral doordat hernieuwbare energie in het algemeen veel goedkoper is. Als we bereid zouden zijn in 2050 nog steeds 3 procent van ons geld aan energie te besteden, zouden de doelen van Parijs makkelijk te halen zijn, stelt DNV GL.

Luister ook naar dit interview van 4 minuten op CNBC met Remi Eriksen over het onderzoekrapport

Bronvermelding: er is mede gebruik gemaakt van een artikel uit De Volkskrant